Name: .002 ETI_5_Editorial office
Size: 153 KB
Format: PDF

• 002 ETI_5_Editorial office

Name: .003 ETI_No_5_Spis treści
Size: 286 KB 
Format: PDF
Licence: CC BY-SA 4.0

Name: .004 ETI_5_Contenst
Size: 381 KB
Format: PDF
Licence: CC BY-SA 4.0

• .003 ETI_No_5_Spis treści

• .004 ETI_5_Contenst

Name: .005 ETI_5_Od redakcji
Size: 127 KB
Format: PDF
Licence: CC BY-SA 4.0

Name: .006 ETI_5_Editorial
Size: 214 KB
Format: PDF
Licence: CC BY-SA 4.0

• .005 ETI_5_Od redakcji

• .006 ETI_5_Editorial

BOGUSŁAWA BOBER-PŁONKA¹, MAŁGORZATA KULETA-KRZYSZKOWIAK², MONIKA WASILEWSKA³

¹ ORCID: 0000-0002-2222-9119, doktor, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Psychologii Stosowanej, Polska

² ORCID: 0000-0003-2469-3713, doktor, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Psychologii Stosowanej, Polska

³ ORCID: 0000-0003-2039-8872, doktor, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Psychologii Stosowanej, Polsk

Streszczenie

Artykuł podejmuje zagadnienie występowania ADHD wśród dorosłych kobiet i mężczyzn. W celu wstępnego rozeznania na temat aktualności i wagi tego problemu u osób rozpoczynających dorosłe życie przeprowadzono badania pilotażowe. Przebadano 331 osób (204 kobiety i 127 mężczyzn) – studentów II roku różnych kierunków na Uniwersytecie Jagiellońskim. Z przeprowadzonych analiz wynika, że blisko 1/4 (72) studentów obu płci (18% spośród kobiet i 28% w grupie mężczyzn) wykazuje objawy zaburzeń związane z ADHD, co znacznie utrudnia im funkcjonowanie we wszystkich sferach życia codziennego (nie tylko nauki) w porównaniu z osobami zdrowymi. Na tej podstawie można wnosić o potrzebie kontynuacji badań empirycznych nad ADHD u dorosłych i opracowania skutecznych form pomocy dotkniętym tym zaburzeniem studentom.

Słowa kluczowe: zespół nadpobudliwości psychoruchowej, ADHD, dorośli, różnice międzypłciowe

Abstract

The article focuses on the issue of occurrence of ADHD amongadult men and women. A pilot study involving persons entering adulthood has been conducted as means of preliminary assesment of currency and severity of the problem. 331 individuals (204 women and 127 men) who were 2^nd year students enrolled in various courses at the Jagiellonian University have been surveyed. Analysis of the gathered data reveals that nearly 1/4 (72) of students of both genders (18% of women and 28% of men) exhibits symptoms of disorders related to ADHD severe enough to negatively impact all aspects of their lives, not merely studying. These findings suggest a need for continuation of empirical studies on adult ADHD and consequent development of effective means of helping the affected students.

Keywords: attention deficithy peractivity disorder, ADHD, adults, gender differences

Name: 01 ETI_No_5_Funkcjonowanie studentów
Size: 293 KB
Format: PDF 
License: CC BY-SA 4. 0

• 01 ETI_No_5_Funkcjonowanie studentów

KATARZYNA BULUK, CELINA TIMOSZYK-TOMCZAK ¹ 

¹ ORCID: 0000-0002-8314-0476, doktor, Uniwersytet Szczeciński, Wydział Humanistyczny, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Ogólnej, Polska 

Streszczenie

Analiza funkcjonowania emocjonalnego osób głuchych z uwzględnieniem podziału na płeć ma istotne znaczenie dla zrozumienia ich aktywności na różnych płaszczyznach życia. Funkcjonowanie to wiąże się z inteligencją emocjonalną zawierającą spostrzeganie i rozpoznawanie emocji, ich wyrażanie i okazywanie, empatię, kontrolę oraz regulację emocji. Rezultaty dotychczasowych badań pokazują, że płeć jest jednym z elementów determinujących umiejętność rozpoznawania ekspresji emocji. Ważne jest sprawdzenie, czy głuchota w kontekście funkcjonowania emocjonalnego ma większe znaczenie niż różnice płciowe. Badania zostały przeprowadzone na grupie 80 osób (40 głuchych – 18 kobiet i 22 mężczyzn oraz 40 słyszących – 23 kobiet i 17 mężczyzn). Do badań została wykorzystana Skala Inteligencji Emocjonalnej – Twarze (Matczak, Piekarska, Studniarek, 2005) oraz zdjęcia wykorzystywane przez Paula Ekmana w badaniach emocji podstawowych. Wyniki uzyskane w badaniu pozwalają zauważyć, że kobiety i mężczyźni nie różnią się w rozpoznawaniu ekspresji mimicznej, a różnice występują między grupą słyszących i głuchych.

Słowa kluczowe: ekspresja emocjonalna, różnice płciowe, osoby głuche i słyszące 

Abstract

An analysis of emotional functioning of deaf people with regard to gender is important for understanding their activities in different areas of life. Emotional functioning is related to emotional intelligence, which involves emotion perception and recognition, emotional expressiveness, empathy, and the ability to control and regulate one’s emotions. The results of previous studies have demonstrated that gender is one of the elements determining the ability to recognize emotional expressions. It is important to investigate whether deafness in the context of emotional functioning is more important than gender differences. The present study was conducted on 80 individuals (40 deaf people – 18 women and 22 men and 40 hearing people – 23 women and 17 men). The Emotional Intelligence Scale – Faces (Matczak, Piekarska, Studniarek, 2005) and a set of photographs used by Paul Ekman in his study of basic emotions were used for data collection. The results obtained in the study revealed that men and women do not differ with regard to facial emotion recognition but there are differences between the group of hearing and deaf people.

Keywords: emotional expressions, gender differences, deaf and hearing people

Name: 02 ETI_No_5_Rozpoznawanie ekspresji
Size: 320 KB
Format: PDF 
License: CC BY-SA 4. 0

• 02 ETI_No_5_Rozpoznawanie ekspresji

MARIANNA DĄBROWSKA-WNUK

ORCID: 0000-0003-0242-5013, doktor, Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu, Instytut Naukowy Przedsiębiorczości i Innowacyjności, Polska 

Streszczenie

W artykule zaprezentowano problematykę zachowań przesądnych podejmowanych przez kobiety w sytuacji oczekiwania narodzin dziecka. Przedstawiono wyniki badań własnych przeprowadzonych na grupie 166 przyszłych matek. Wykazano niewielkie nasilenie zjawiska z tendencją do jego wzmocnienia u tych kobiet, których poziom przesądności deklarowany był jako generalnie wysoki. Zmienną osobowościową obniżającą nasilenie przesądności w ciąży zgodnie z założeniami okazało się wysokie poczucie koherencji.

Słowa kluczowe: przesąd, ciąża, mitologizacja ciąży, poczucie koherencji (SOC) 

Abstract

The article presents the problem of superstitious behaviors undertaken by women in the situation of waiting for the birth of a child. The results of own research conducted on a group of 166 future mothers are presented. A slight intensification of the phenomenon was shown, with a tendency to strengthen it in those women whose level of superstition was declared to be generally high. A personality variable that decreases the intensity of superstition in pregnancy is, according to assumptions, a high SOC.

Keywords: superstition, pregnancy, mythologization of pregnancy, sence of coherence

Name: 03 ETI_No_5_Przesądy ciążowe
Size: 253 KB
Format: PDF 
License: CC BY-SA 4. 0

• 03%20ETI No 5 Przes%C4%85dy%20ci%C4%85%C5%BCowe

IWONA DUDEK¹, MALWINA SZPITALAK² 

¹ ORCID: 0000-0002-6487-1214, magister, Uniwersytet Jagielloński, Wydział Filozoficzny, Instytut Psychologii, Polska

² ORCID: 0000-0003-4928-5556, doktor habilitowany, profesor UJ, Uniwersytet Jagielloński, Wydział Filozoficzny, Instytut Psychologii, Polska 

Streszczenie

Potrzeba poznawczego domknięcia jest tendencją jednostki do posiadania jasnej i niekwestionowanej wiedzy na dany temat, dzięki której może ona zredukować niepewność, sformułować osąd i podjąć działanie. Potrzeba prostej struktury to skłonność jednostki do strukturyzowania i organizowania otoczenia. Celem przeprowadzonego badania była identyfikacja różnic międzypłciowych w obu tych konstruktach motywacyjnych. Przeciwnie do sformułowanych hipotez, w odniesieniu do łącznego wyniku podskal, zarówno skali badającej potrzebę poznawczego domknięcia, jak i skali potrzeby prostej struktury, uzyskano wyniki wskazujące, że kobiety cechują się wyższym poziomem tych przejawów motywacji epistemicznej w porównaniu do mężczyzn.

Słowa kluczowe: potrzeba domknięcia poznawczego, potrzeba prostej struktury, różnice międzypłciowe, motywacja 

Abstract

The need for cognitive closure is a tendency to having a clear and unquestionable knowledge of a particular subject, through which individual can reduce uncertainty, formulate judgement and take action. The need for structure is a tendency to structure and organize the environment. The aim of the study was to identify gender differences in both of these motivational constructs. Contrary to the hypotheses, with respect to the total score of both the scale examining the need for cognitive closure and the scale of the need for structure, results were obtained indicating that women were characterized by a higher level of these types of epistemic motivations in comparison to men.

Keywords: need for cognitive closure, need for structure, gender differences, motivation

Name: 04 ETI_No_5_Komu bardziej przeszkadza
Size: 293 KB
Format: PDF 
License: CC BY-SA 4. 0

• 04 ETI_No_5_Komu bardziej przeszkadza

TOMASZ GOSZTYŁA¹, ANNA PROKOPIAK²,  JACEK PASTERNAK³

¹ ORCID: 0000-0001-5780-2862, doktor, Uniwersytet Rzeszowski, Kolegium Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Psychologii, Polska

² ORCID: 0000-0003-1397-3947, doktor, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Instytut Pedagogiki, Katedra Psychopedagogiki Specjalnej i Socjopedagogiki Specjalnej, Polska

³ ORCID: 0000-0001-5158-4788, doktor, Uniwersytet Rzeszowski, Kolegium Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Psychologii, Polska 

Streszczenie

Bycie rodzicem dziecka ze spektrum autyzmu (ASD) wiąże się z odczuwaniem chronicznego stresu, a sama diagnoza stanowi przeżycie traumatyczne, które oprócz negatywnych konsekwencji może prowadzić do pojawienia się potraumatycznego wzrostu (PTG). Celem badań była analiza związku strategii radzenia sobie ze stresem i PTG przy kontroli zmiennej wdzięczności w grupie 114 rodziców dzieci z rozpoznanym ASD, w wieku 22–51 lat. Założono, że pozytywne strategie radzenia sobie są związane z PTG. Wykorzystano następujące narzędzia badawcze: Inwentarz Potraumatycznego Rozwoju (PTGI) w adaptacji Ogińskiej-Bulik i Juczyńskiego, Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem (Mini-COPE) w adaptacji Juczyńskiego i Ogińskiej-Bulik oraz kwestionariusz do badania wdzięczności GQ-6 (Gratitude Questionnaire 6) w adaptacji Kossakowskiej i Kwiatka. Prezentowane badania stanową część większego projektu badawczego, w którym ujmowano psychologiczne korelaty i uwarunkowania występowania PTG u rodziców dzieci z ASD. Wyniki potwierdzają znaczącą rolę pozytywnych strategii radzenia sobie oraz wdzięczności dla rozwoju potraumatycznego badanych.

Słowa kluczowe: radzenie sobie ze stresem, zaburzenia ze spektrum autyzmu, rozwój potraumatyczny, rodzicielstwo 

Abstract

Parents of children with autism spectrum disorders (ASD) are likely to be under a permanent stress. ASD diagnosis is recognized as trauma which, apart from having negative impact, may be treated as developmental factor for parents and lead to posttraumatic growth (PTG). The aim of the research was to study the relationship between coping strategies and PTG in the group of 114 parents of ASD children, aged 22 to 51. Gratitude variable was also controlled. The hypothesis was that positive coping strategies are related with PTG. The following research tools were used: Posttraumatic Growth Inventory (PTGI) in adaptation of Ogińska-Bulik and Juczyński, Inventory to Measure Coping Strategies with Stress (Mini-COPE) in the adaptation by Juczyński and Ogińska-Bulik and the Gratitude Questionnaire (GQ-6) adapted by Kossakowska and Kwiatek. The research is a part of a wider study which aims to identify the psychological predictors of PTG in the group of parents of children with ASD. The results indicate the significant role of positive coping strategies and gratitude as factors influencing the PTG in the group of surveyed parents.

Keywords: coping strategies, autism spectrum disorders, posttraumatic growth, parenthood

Name: 05 ETI_No_5_Radzenie sobie ze
Size: 269 KB
Format: PDF 
License: CC BY-SA 4. 0

• 05 ETI_No_5_Radzenie sobie ze

ANNA LENART 

ORCID: 0000-0001-9501-5296, magister, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny w Warszawie, Wydział Psychologii, Polska 

Streszczenie

Obecnie zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) są jednym z częściej diagnozowanych zaburzeń rozwoju u dzieci. Pierwsze jego opisy dotyczyły dzieci, dlatego obszar badań nad dorosłymi z tym zaburzeniem jest słabiej poznany. Ostatnie lata dostarczyły jednak interesujących danych na ten temat. Coraz więcej uwagi poświęca się także osobom, które diagnozę ASD otrzymały w dorosłości. W artykule omówiono różnice oraz podobieństwa międzypłciowe wśród osób z ASD, zwłaszcza dorosłych, w obszarze diagnostycznym, doświadczanych trudności oraz mierzenia się z wymaganiami dorosłości. Badania wskazują na pewne różnice w obrazie klinicznym kobiet i mężczyzn w zakresie osiowych objawów ASD. Metaanalizy pokazują, że kwestia różnic międzypłciowych w obrazie klinicznym ASD jest obszarem, który wymaga dalszych intensywnych badań z uwagi na możliwość przełożenia wyników na praktykę kliniczną chociażby w obszarze usprawnienia procesu diagnozy i efektywniejszego wspierania tych osób.

Słowa kluczowe: zaburzenia ze spektrum autyzmu, dorosłość, różnice międzypłciowe

 
Abstract Nowadays autism spectrum disorder (ASD) is one of the most frequently diagnosed disorders among children. First reports concerning autism were focused on children, that is why little is known about adults with this disorder. Recent years have however provided interesting data on this topic, also in context of diagnosis in adulthood. The article presents similarities and differences between men and women within diagnostic field, functioning difficulties and adulthood challenges. Studies have shown that there are some differences in core symptoms of ASD depending on sex. Meta-analyses have indicated that gender differences issue especially in context of clinical manifestation of symptoms should still be intensely explored in order to improve diagnostic process and as a result achieve more effective support system for those people.

Keywords: autism spectrum disorder, adulthood, sex/gender differences

Name: 06 ETI_No_5_Funkcjonowanie dorosłych
Size: 252 KB
Format: PDF 
License: CC BY-SA 4. 0

• 06 ETI_No_5_Funkcjonowanie dorosłych

MAŁGORZATA MARMOLA¹, ANNA WAŃCZYK-WELC² 

¹ ORCID: 0000-0003-2915-8891, doktor, Uniwersytet Rzeszowski, Kolegium Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Psychologii, Polska

² ORCID: 0000-0002-4743-1049, doktor, Uniwersytet Rzeszowski, Kolegium Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Psychologii, Polska

Streszczenie

Przedmiotem artykułu jest zależność pomiędzy relacjami z matką i ojcem a poczuciem sensu życia u adolescentów pochodzących z rodzin rozbitych. Przeprowadzone badania w grupie 146 adolescentów z rodzin rozbitych za pomocą Kwestionariusz Relacji Rodzinnych Plopy i Połomskiego oraz Kwestionariusza Postaw Życiowych Klamuta dowiodły istnienia dość silnej zależności pomiędzy relacjami z matką a poczuciem sensu życia u dorastających dzieci. Relacje z ojcem nie wykazały tak silnych zależności.

Słowa kluczowe: rodzina, relacje w rodzinie, poczucie sensu życia, rodzina rozbita

Abstract The subcject of the article is the relationship between relations with mother and father and the sense of meaning of life tin adolescents from broken families. The study was conducted in group of 146 adolescents from broken families, using the Plopa and Połomski Family Relations Questionnaire and the Klamut Life Postures Questionnaire, proved the existence of a fairly strong relationship between relations with mother and the sense of meaning of life in adolescent children. Relationships with their fathers have not shown such strong dependencies.

Keywords: family, relations in family, the sense of meaning of life, broken family

Name: 07 ETI_No_5_Relacje z matką
Size: 261 KB
Format: PDF 
License: CC BY-SA 4. 0

• 07 ETI_No_5_Relacje z matką

DANUTA OCHOJSKA¹, JACEK PASTERNAK² 

¹ ORCID: 0000-0002-0535-1884, doktor, Uniwersytet Rzeszowski, Kolegium Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Psychologii, Polska

² ORCID: 0000-0001-5158-4788, doktor, Uniwersytet Rzeszowski, Kolegium Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Psychologii, Polska 

Streszczenie

Badania dotyczące osób z zaburzeniami osobowości uwzględniają różne aspekty ich funkcjonowania, trudności diagnostyczne oraz uwarunkowania nieprawidłowości w rozwoju osobowości. Zmienną, którą w tych analizach uwzględniono, jest płeć. Poniższy przegląd badań odnosi się głównie do różnic i podobieństw pomiędzy kobietami i mężczyznami pod kątem specyfiki zaburzeń osobowości.

Słowa kluczowe: zaburzenia osobowości, kobiety, mężczyźni

Abstract

Studies on people with personality disorders take into account different aspects of their functioning, diagnostic difficulties and determinants of abnormalities in personality development. The main variable that is considered in these this article is gender. The present overview mainly refers to the differences and similarities between men and women in terms of the specificity of personality disorders.

Keywords: personality disorders, women, men

Name: 08 ETI_No_5_Zaburzenia osobowości
Size: 233 KB
Format: PDF 
License: CC BY-SA 4. 0

• 08 ETI_No_5_Zaburzenia osobowości

DANUTA OCHOJSKA¹, JACEK PASTERNAK²

¹ ORCID: 0000-0002-0535-1884, doktor, Uniwersytet Rzeszowski, Kolegium Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Psychologii, Polska

² ORCID: 0000-0001-5158-4788, doktor, Uniwersytet Rzeszowski, Kolegium Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Psychologii, Polska 

Streszczenie

Artykuł obejmuje wybrane aspekty funkcjonowania kobiet i mężczyzn z ADHD. Zwrócono tu uwagę na problemy doświadczane przez osoby dorosłe z zaburzeniami dynamiki procesów nerwowych. Określony sposób odbioru różnych czynników jako stresujące i sposobów reagowania na nie wiąże się nie tylko z wyuczonymi zachowaniami wynikającymi z doświadczeń własnych, ale w dużej mierze zależy od typu układu nerwowego. Badania wykazały, że istnieją różnice między kobietami i mężczyznami z ADHD oraz między grupą zasadniczą i porównawczą w zakresie percepcji sytuacji stresowych i typów reagowania na sytuacje trudne.

Słowa kluczowe: ADHD, kobiety i mężczyźni, źródła stresu, sposoby reagowania na stres

Abstract

In the article attention is paid to selected problems experienced by young adults with ADHD. A specific way of receiving certain factors as stressful and ways of responding to them is not only associated with learned behaviors resulting from their own experiences, but to a large extent it depends on the type of the nervous system. Studies have shown that there are differences between men and women with ADHD and between the primary and comparative groups in the perception of stressful situations and types of response to difficult situations.

Keywords: ADHD, women and men, sources of stress, ways to response to stress

Name: 09 ETI_No_5_Percepcja źródeł
Size: 232 KB
Format: PDF 
License: CC BY-SA 4. 0

• 09 ETI_No_5_Percepcja źródeł

JOANNA PAWŁOWSKA

ORCID: 0000-0003-0581-0080, magister, absolwentka Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, Wydział Nauk Pedagogicznych, Polska 

Streszczenie

W artykule przedstawiono wyniki badań własnych, których celem było poznanie opinii na temat równości szans pracowników i pracowniczek akademickich najstarszej uczelni pedagogicznej w Polsce wśród tychże pracowników oraz wśród osób w niej studiujących. Uzyskane wyniki wykazały, że w badanej uczelni występuje zjawisko dyskryminacji ze względu na płeć.

Słowa kluczowe: równość szans, równouprawnienie, edukacja wyższa, dyskryminacja płciowa, nauczyciele akademiccy, studenci, stanowiska kierownicze, rektor, płeć kulturowa, płeć biologiczna

 
Abstract

The article presents the results of own research, the aim of which was to get to know opinions on gender-based equal opportunities for academic employees of the oldest pedagogical university in Poland among these employees and among the students. The results demonstrated the occurrence of gender discrimination at the university.

Keywords: equality of opportunity, equal rights, higher education, discrimination based on gender, academics, students, management positions, rector, gender, sex 

Name: 10 ETI_No_5_Równość szans pracowników
Size: 235 KB
Format: PDF 
License: CC BY-SA 4. 0

• 10 ETI_No_5_Równość szans pracowników

ANNA M. RĘDZIO

Magister, Uniwersytet Warszawski, Instytut Studiów Społecznych im. Roberta B. Zajonca, Polska 

Streszczenie

Zagrożenie stereotypem (ZS) to sytuacja, w której jednostka obawia się, że może potwierdzić negatywny stereotyp dotyczący kompetencji jej grupy społecznej. Na przykład istnieje stereotyp, że kobiety są gorszymi matematyczkami niż mężczyźni, zatem kobiety przystępujące do rozwiązywania zadań matematycznych czują presję z tym związaną (gdyż zależy im, żeby nie potwierdzić tego stereotypu przez złe wykonanie zadań). Dzieje się tak zwłaszcza, gdy zasugeruje się im, nawet delikatnie, że ich wyniki mogą być porównywane z wynikami mężczyzn. Ponieważ najczęstszym skutkiem ZS jest obniżenie poziomu wykonywanych zadań z dziedziny, której on dotyczy, zjawisko to może mieć niebagatelny wpływ na udział kobiet w takich dziedzinach ,jak matematyka czy informatyka. W tym artykule opisywane są badania, które potwierdzają, że negatywne skutki ZS mogą być zniwelowane, a nawet odwrócone, a podatność nań uzależniona jest od poziomu bezradności intelektualnej (BI; rodzaju wyuczonej bezradności doświadczanego często w szkole). Dwa badania eksperymentalne wykazały, że u osób o bardzo niskim poziomie BI efekty ZS były wręcz odwrotne od tych najczęściej spotykanych. Wyniki te sugerują, że pewne zmiany w systemie edukacji mogłyby zredukować efekty ZS wśród kobiet i zwiększyć ich udział we wzmiankowanych dziedzinach.

Słowa kluczowe: stereotypy płciowe, zagrożenie stereotypem, bezradność intelektualna, kobiety w matematyce, edukacja matematyczna 

Abstract

Stereotype threat (ST) is a situation when one is apprehensive of confirming a negative stereotype about the competences of their social group. For example, there is a stereotype that women are worse mathematicians than men. Thus, women solving math problems are overloaded with pressure (they don’t want to confirm the stereotype due to poor performance). This effect is stronger when they are suggested, even subtly, that their results can be compared to men’s performance. Since the most often effect of ST is performance impairment, this phenomenon can signifi cantly impact the gender gap in such domains like mathematics or informatics. Two studies suggesting that negative effects of ST can be reduced or even reversed and that the susceptibility to ST is corelated to intellectual helplessness (IH; a type of learned helplessness common in school) are presented in this paper. The experiments indicated that individuals reporting extremely low level of IH produced paradoxical effects of ST (performance improvement instead of impairment). These results suggest that some changes in educational policy could reduce effects of ST among females and to increase the number of women active in STEM.

Keywords: gender stereotypes, stereotype threat, intellectual helplessness, women in STEM, mathematical education

Name: 11 ETI_No_5_Zagrożenie stereotypem
Size: 328 KB
Format: PDF 
License: CC BY-SA 4. 0

• 11 ETI_No_5_Zagrożenie stereotypem

EWA SOSNOWSKA-BIELICZ

ORCID: 0000-0003-0132-9820, magister, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Instytut Pedagogiki, Zakład Dydaktyki, Polska 

Streszczenie

Bank Światowy, podając dane za 2017 r., ukazuje zawód nauczyciela jako globalnie sfeminizowany. Na 83 kraje tylko w 19 jest więcej nauczycieli mężczyzn w szkołach podstawowych. Według tych samych danych kobiety stanowiły 66% nauczycieli na całym świecie w edukacji obowiązkowej. Dominacja kobiet w zawodzie nauczyciela, szczególnie na poziomie edukacji elementarnej i szkoły podstawowej, niemal we wszystkich krajach świata jest niezaprzeczalnym faktem. Również w Polsce zawód nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej jest bardzo mocno sfeminizowany. W tej grupie zawodowej kobiety stanowią 99% całej populacji. Zastanawiające jest, czy rodzice chcieliby, aby ich dzieci w ramach edukacji wczesnoszkolnej uczone były przez nauczyciela, czy nadal panuje mocno zakorzeniony wzorzec kobiety nauczyciela. W niniejszym tekście zostanie podjęta próba zmierzenia się z tym pytaniem.

Słowa kluczowe: nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej, stereotypy płciowe

Abstract

The World Bank, providing data for 2017, shows the profession of a teacher as globally feminized, out of 83 countries only in 19 there are more male teachers in primary schools. According to the same data, women accounted for 66 percent. teachers around the world in compulsory education. The dominance of women in the teaching profession, especially at the level of elementary education and elementary school, is almost an absolute fact in almost all countries of the world. Also in Poland, the profession of teacher of early school education is very feminised, in this occupational group women constitute 99% of the total population. It is puzzling whether parents would like their children to be taught by a teacher as part of early school education, or whether there is still a firmly rooted master-teacher pattern. This text will attempt to face this question.

Keywords: teacher of early school education, gender stereotypes

Name: 12 ETI_No_5_Nauczyciel(ka) edukacji
Size: 340 KB
Format: PDF 
License: CC BY-SA 4. 0

• 12 ETI_No_5_Nauczyciel(ka) edukacji

ANNA WAŃCZYK-WELC¹, ANNA WOŁPIUK-OCHOCIŃSKA² 

¹ ORCID: 0000-0002-4743-1049, doktor, Uniwersytet Rzeszowski, Kolegium Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Psychologii, Polska 

² ORCID: 0000-0002-4316-7308, doktor, Uniwersytet Rzeszowski, Kolegium Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Psychologii, Polska 

Streszczenie

Artykuł omawia problematykę zachowań agresywnych dzieci w wieku przedszkolnym. Z uwagi na fakt, że w wieku przedszkolnym podstawową działalnością dziecka jest zabawa, badania własne przedstawione w tekście analizują związek takich zachowań agresywnych z preferowanymi przez dzieci zabawami. Wyniki badań pozwalają stwierdzić istnieje związku między zachowaniami agresywnymi w formie fizycznej dziecka w wieku przedszkolnym a preferowanymi przez nie zabawami ruchowymi.

Słowa kluczowe: agresja, zachowania agresywne, zabawa dziecięca

Abstract

The article discusses the problem of aggressive behaviour of children at the age of preschool education. The research presented in the article analyzes the relationship between aggressive behaviors and games chosen by children whose primary activity in the kindergarden is entertainment. The results of the educational experiment allow to state that there is a connection between aggressive behaviors in the physical form and the motor activities preferred by a preschool child.

Keywords: aggression, aggressive behaviors, children’s play

Name: 13 ETI_No_5_Zachowania agresywne
Size: 283 KB
Format: PDF 
License: CC BY-SA 4. 0

• 13 ETI_No_5_Zachowania agresywne

ANNA WOŁPIUK-OCHOCIŃSKA¹, ANNA WAŃCZYK-WELC²

¹ ORCID: 0000-0002-4316-7308, doktor, Uniwersytet Rzeszowski, Kolegium Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Psychologii, Polska

² ORCID: 0000-0002-4743-1049, doktor, Uniwersytet Rzeszowski, Kolegium Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Psychologii, Polska 

Streszczenie

Zaangażowanie organizacyjne jest procesem, dzięki któremu zatrudnieni identyfikują się osobiście z efektami, zmianami i codziennymi decyzjami przedsiębiorstwa, a co za tym idzie – są bardziej zadowoleni i efektywni w pracy (Ketchum, Trist, 1992; Mosadeghrad, Febrile, Rosenberg, 2008; Salman, Pourmehdi, Hamidi, 2014). Praca wolontariusza jako nieodpłatna z założenia wymaga wyższego stopnia przywiązania organizacyjnego zarówno pod względem emocjonalnym, jak i normatywnym. W badaniach wzięło udział 69 wolontariuszy projektu „Szlachetna Paczka” pracujących w rejonie Rzeszów. Wszystkie badane osoby były pełnoletnie. W badanej próbie było 50 kobiet, co stanowiło 72,5% badanych. 56,5% badanych to wolontariusze, pozostałą część stanowili wolontariusze-liderzy. W badaniu zastosowano polską wersję Skali Przywiązania do Organizacji autorstwa Meyera i Allen w adaptacji Bańki, Wołoskiej i Bazińskiej (2002). Analiza statystyczna wykazała, że płeć nie różnicuje poziomu zaangażowania organizacyjnego wolontariuszy. Poziom zaangażowania organizacyjnego koreluje z pełnioną rolą w organizacji (wolontariuszlider) i stażem pracy.

Słowa kluczowe: przywiązanie organizacyjne, rola organizacyjna, zaangażowanie, wolontariat, płeć 

Abstract

Organizational commitment is a process thanks to which the employees identify themselves personally with the effects, changes and daily decisions of the company, and thus, are more satisfied and effective at work (Ketchum, Trist, 1992; Mosadeghrad, Febrile, Rosenberg, 2008, Salman, Pourmehdi, Hamidi, 2014). The volunteer work, as unpaid, by definition requires a higher degree of organizational commitment in terms of both emotional and normative commitment. Group and research tools: 69 volunteers from the „Szlachetna Paczka” project in the Rzeszów region took part in the research. All subjects were adults. There were 50 women in the sample, which constituted 72.5% of the respondents. 56.5% of the respondents were volunteers, the rest were volunteers-leaders. The study used the Polish version of the Commitment to Organization by Meyer and Allen in the adaptation of Bańka, Wołoska and Bazińska (2002). Statistical analysis showed that gender does not differentiate the level of volunteer involvement. The level of organizational commitment correlates with the role in the organization (volunteer-leader) and seniority.

Keywords: organizational commitment, engagement, volunteer, organizational role, gender

Name: 14 ETI_No_5_Czy wolontariat
Size: 262 KB
Format: PDF 
License: CC BY-SA 4. 0

• 14 ETI_No_5_Czy wolontariat

Name: 15 ETI_No_5_full text
Size: 1,32 MB
Format: PDF 
License: CC BY-SA 4. 0

• 15 ETI_No_5_full text