PEŁNE TEKSTY ON-LINE - Nr 2/28/2019 - EDUKACJA TECHNIKA INFORMATYKA | ISSN: 2080-9069 | ONLINE ISSN: 2450-9221
PL EN

JOURNAL of EDUCATION, TECHNOLOGY
and COMPUTER SCIENCE

ISSN: 2719-6550 | ONLINE ISSN: 2719-7417

Journal of Education, Technology and Computer Science is a continuation of “Edukacja – Technika – Informatyka. Education – Technology – Computer Science” Journal

EDUKACJA - TECHNIKA - INFORMATYKA

EDUCATION – TECHNOLOGY – COMPUTER SCIENCE

ISSN: 2080-9069 | ONLINE ISSN: 2450-9221

Nr 2/28/2019

Name: file 001 ETI_No_2_28_Strona tytułowa_Title page
Size: 66,4 KB 
Format: PDF

Name: .002 ETI_No_2_28_Editorial office
Size: 1,26 MB
Format: PDF

Name: .003 ETI_No_2_28_Spis treści_pl
Size: 245 KB
Format: PDF

Name: .004 ETI_No_2_28_Contents_eng
Size: 257 KB
Format: PDF

Name: .005 ETI_No_2_28_Od redakcji
Size: 173 KB KB
Format: PDF

Name: .006 ETI_No_2_28_Editorial
Size: 186 KB
Format: PDF

JANUSZ KIRENKO
ORCID: 0000-0002-6525-4007, profesor zwyczajny, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Polska


Streszczenie

Przebadano 244 studentów kierunków nauczycielskich, w tym 222 kobiety (90,98%) i 22 mężczyzn (9,02%). Wiek badanych mieścił się w przedziale od 21 do 46 lat, ze średnią na poziomie 25,29 roku. Byli to studenci pedagogiki, filologii angielskiej oraz pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej z trzech uczelni: Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie, Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Chełmie. Przebadano ich za pomocą Skali do Badania Ustosunkowania się do Przypadkowych Zdarzeń (SBUPZ – Sarzyńska-Mazurek), Kwestionariusza Umiejętności Społecznych (KUS – Goldstein) i Skali Samooceny (SES – Rosenberg). Uzyskano specyficzną strukturę związków wybranych zmiennych: zależnej perspektywy przypadkowych zdarzeń, niezależnej umiejętności społecznych i moderującej samooceny. Uwypuklano te, które mają znaczne oparcie w empirii. Zastosowana regresja wieloraka umożliwiła przyjęcie w miarę precyzyjnych charakterystyk otrzymanych związków, pretendujących do miana autonomicznych wniosków.

Słowa kluczowe: studenci kierunków nauczycielskich, perspektywa przypadkowych zdarzeń, umiejętności społeczne, samoocena

Abstract

The research was conducted among 244 teacher trainees, including 222 women and 22 men. The respondents’ ages ranged between 21 and 46, with the average age of 25.29. The research participants were students of pedagogy, English studies, pre-school and early-school pedagogy from three higher education institutions, namely: Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Higher School of Economy and Innovation in Lublin and State Vocational School in Chełm. The employed research tools were the scale of response to accidental events (SBUPZ – SarzyńskaMazurek), the questionnaire of social skills (KUS – Goldstein) and self-assessment scale (SES – Rosenberg). A particular structure of relationships between various variables (dependent variable of accidental events perspective, independent variable of social skills and moderating self- -assessment) was shown. Those which are essential as emerging from empirical results were highlighted. Relationship characteristics can be considered as autonomous conclusions.

Keywords: teacher trainees, accidental events perspective, social skills, self-assessment


Name: 001 ETI_No_2_28_Perspektywa przypadkowych zdarzeń
Size: 303 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

MARIA KUZIN 
ORCID: 0000-0002-8456-9397, magister, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Grodka w Sanoku, Wydział Pedagogiki, Polska


Streszczenie

Od zarania dziejów ludzie odczuwali potrzebę spisywania swoich losów. Powstało wiele prac dotyczących zbiorowości ludzkiej, pojedynczych osób, określonej grupy ludzi. Ich celem było pozostawienie śladu, utrwalenie życia i działalności osób żyjących w określonym czasie i w określonej sytuacji społecznej, historycznej i kulturowej. Taki typ wspomnień nazywamy dokumentami zastanymi. Dla potrzeb badań oprócz dokumentów zastanych funkcjonuje druga kategoria, tzw. dokumenty celowo wytworzone. Analizowanie tych dokumentów jest techniką badawczą w pedagogice, a także metodą badań w socjologii, psychologii. Metoda ta, zwana biograficzną, jest badaniem jakościowym i wymaga od badającego umiejętności analitycznych, technicznych, interpretacyjnych, statystycznych i opisowych. W pedagogice przyjmuje się, że odmianą metody biograficznej jest monografia i analiza indywidualnych przypadków.

Słowa kluczowe: dokumenty zastane, wytworzone, metoda biograficzna, badanie jakościowe, monografia, analiza indywidualnych przypadków

Abstract Since the dawn of time, people have felt the need to write down their fate. Many works were created regarding the human population, individuals, a specific group of people. Their goal was to leave a trace, consolidate the life and activity of people living in a given time and in a specific social, historical and cultural situation. This type of memories is called existing documents. For the needs of research, in addition to the existing documents, there is a second category, the so-called documents intentionally made. Analyzing such documents is a research technique in pedagogy, as well as a method of research in sociology and psychology. This method, called biographical, is a qualitative study and requires the researcher to have analytical, technical, interpretative, statistical and descriptive skills. In pedagogy, it is assumed that the variation of the biographical method is a monograph and an analysis of individual cases.

Keywords: pre-existing documents, created, biographical method, qualitative research, monograph, individual case analysis


Name: 002 ETI_No_2_28_Edukacyjny charakter
Size: 255 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

JOANNA WRÓTNIAK 
ORCID: 0000-0002-0492-4396, doktor, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Instytut Pedagogiki, Zakład Teorii Wychowania, Polska


Streszczenie

Skuteczność procesu wychowania warunkowana jest m.in. ilością popełnianych błędów przez wychowawców. Celem badań było poznanie opinii studentów na temat błędów wychowawczych nauczycieli. Badania miały charakter sondażu diagnostycznego. Materiał empiryczny zebrano, wykorzystując kwestionariusz ankiety własnej konstrukcji zawierający pytania z kafeterią zamkniętą, półotwartą oraz otwartą.

Słowa kluczowe: błędy wychowawcze, nauczyciel


Abstract

The effectiveness of the upbringing process depends, among other things, on the number of mistakes made by educators. The aim of the research was to ascertain the opinions of university students on the educational errors of teachers. The research was in the form of a diagnostic survey. Empirical material was collected using a self-created questionnaire containing closed-ended, semi- -open-ended, and open-ended questions.

Keywords: educational errors, teacher


Name: 003 ETI_No_2_28_Błędy wychowawcze
Size: 261 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

MARTA BAŁAŻAK
ORCID: 0000-0002-1937-0816, doktor, Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny w Radomiu, Wydział Filologiczno-Pedagogiczny, Katedra Pedagogiki i Psychologii, Polska


Streszczenie

Nauczyciel, rozpoczynając pracę w klasie, zazwyczaj dopiero poznaje znajdujących się w niej uczniów. Zdarza się jednak, iż uczy dzieci już znanych mu wcześniej rodziców. Znajomość ta może mieć bliski charakter, a nawet opierać się na różnych powiązaniach. Bywa też, że znajomość dotyczy samych uczniów albo nawet ścisłych związków, np. pokrewieństwa z nimi.

Słowa kluczowe: nauczyciel, uczeń, praca nauczyciela, osoby znane nauczycielowi, osoby bliskie nauczycielowi, celebryci

 

Abstract

Teachers usually meet children for the first time in school. Sometimes, however, they teach children of people already known to them. That relationship may be very close or be based on various connections. At times the teacher knows the students themselves or even is a member of their family.

Keywords: teacher, student, teacher’s job, people known to teacher, people close to teacher, celebrities


Name: 004 ETI_No_2_28_Postawy nauczyciela
Size: 251 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

DANUTA MORAŃSKA
ORCID: 0000-0002-6903-3658, doktor, Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu, Instytut Innowacyjnej Edukacji, Instytut Pedagogiki, Polska


Streszczenie

Współczesna edukacja stanęła wobec wyzwań związanych z realizacją zadań edukacyjnych w nawiązaniu do nowych paradygmatów kształcenia. W artykule omówiono przykładowe działania podejmowane na uczelni, skierowane do środowiska nauczycieli na wszystkich szczeblach edukacji, ukierunkowane na dostosowanie praktyki pedagogicznej do wymagań szkoły przyszłości.

Słowa kluczowe: dydaktyka, kształcenie nauczycieli


Abstract

Contemporary education faced challenges related to the implementation of educational tasks in relation to new educational paradigms. The article discusses examples of activities undertaken at the university addressed to the teacher community at all levels of education, aimed at adapting pedagogical practice to the requirements of the present.

Keywords: didactics, teacher education


Name: 005 ETI_No_2_28_W kierunku nowoczesnej dydaktyki
Size: 267 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

ANDRZEJ MAMROŁ 
ORCID: 0000-0001-8951-8719, doktor, Uniwersytet Opolski, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Nauk Pedagogicznych, Zakład Metodologii i Badań Edukacyjno-Kulturowych, Polska


Streszczenie

Skuteczność działania nauczyciela jest zawsze uwarunkowana wieloma bardzo różnorodnymi czynnikami. Niewątpliwie jednak o efektywności jego pracy w dużym stopniu decyduje zastosowanie środków dydaktycznych, w tym nowoczesnych narzędzi, np. mediów masowych i technologii opartych na działaniu komputera. W artykule przedstawiono opinie nauczycieli szkół podstawowych na temat znaczenia właśnie takich pomocy dla osiągania celów edukacyjnych w realizowanym przez nich procesie dydaktyczno-wychowawczym. Z udzielonych wypowiedzi wynika, jakie miejsce zajmuje ich wykorzystanie wśród innych determinantów efektywności pracy z uczniami. Zaprezentowany materiał zawiera także samoocenę nauczycieli dotyczącą kompetencji posługiwania się środkami tego rodzaju.

Słowa kluczowe: nauczyciel, uwarunkowania skuteczności nauczyciela, media


Abstract

The effectiveness of the teacher's action is always conditioned by many, very diverse factors.However, no doubt, about the effectiveness of its work largely decides the use of learning tools, including modern ones such as media and technology based on the use of the computer. The article presents the opinions of elementary school teachers about the meaning of such support to achieve the educational goals being implemented in their didactic and educational process. The answers provided indicate the place of their use among other determinants of the effectiveness of work with students. The presented material also includes the teachers’ self-assessment regarding the competence of using this kind of resources.

Keywords: teacher, determinants of teacher's effectiveness, media


Name: 006 ETI_No_2_28_Uwarunkowania skuteczności
Size: 257 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

TERESA ZUBRZYCKA-MACIĄG 
ORCID: 0000-0002-8942-0567, doktor habilitowany, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Instytut Pedagogiki, Zakład Teorii Wychowania, Polska


Streszczenie

Wprowadzanie dzieci i młodzieży w świat wartości jest integralnym elementem wychowania. Szczególne znaczenie w teorii wartości mają wartości moralne, których urzeczywistnianie umacnia w jednostce jej indywidualne człowieczeństwo. Wraz z kryzysem wartości moralnych młodego pokolenia rośnie potrzeba skoncentrowania się nauczycieli na kształtowaniu postaw moralnych u uczniów w szkole. W wychowaniu moralnym podejmowanym przez nauczycieli wobec młodszych dzieci szczególnie ważne jest dbanie o jasność głoszonych zasad moralnych, unikanie relatywizmu moralnego i bycie dla wychowanków wzorem postępowania. W artykule ukazano wyniki badań własnych przeprowadzonych wśród nauczycieli klas młodszych obrazujące ich dylematy i trudności w zakresie urzeczywistniania wartości moralnych wśród dzieci.

Słowa kluczowe: wychowanie moralne, wartości moralne, dylematy nauczycieli

 

Abstract

Introducing children and adolescents to the world of values is inherent in the process of education. In the value theory, moral values are of particular importance because it is by putting those values into practice that the individual reassures his or her unique nature as a human being. In the wake of a crisis in moral values in the young generation, there is a growing need to concentrate teachers’ efforts on promoting moral behaviour in school students. The moral education of younger pupils calls particularly for the unambiguity of moral principles. Teachers should become examples for their pupils, without embracing moral relativism. This article presents the results of the author’s own study conducted among early childhood educators, which indicate the dilemmas and predicaments they face in their efforts to nurture children’s sense of morality.

Keywords: moral education, moral values, teacher dilemmas


Name: 007 ETI_No_2_28_Dylematy nauczycieli
Size: 180 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

ELŻBIETA MITERKA
ORCID: 0000-0001-9397-6819, doktor, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie, Instytut Matematyki i Informatyki, Katedra Pedagogiki, Polska 

SYLWIA MACIUK
ORCID: 0000-0002-6852-1385, magister, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie, Instytut Matematyki i Informatyki, Katedra Pedagogiki, Polska


Streszczenie

Artykuł przedstawia założenia i wskazania dla nauczycieli w odniesieniu do procesu konstruowania zadań dydaktycznych z informatyki w oparciu o paradygmat konstruktywistyczny oraz teorię wielostronnego kształcenia Okonia. Stanowi refleksję w zakresie doskonalenia własnej praktyki edukacyjnej.

Słowa kluczowe: sytuacje edukacyjne, zadania dydaktyczne z informatyki, teoria wielostronnego kształcenia Okonia, konstruktywizm

 
Abstract

The article presents establishment and guidelines for teachers in relation to the process of constructing didactic tasks in computer science based on the constructivist paradigm and the theory of multilateral education developed by Okon. It is a reflection on the improvement of one’s own educational practice Keywords: educational situations, IT didactic tasks, the theory of multilateral education developed by Okon, constructivism


Name: 008 ETI_No_2_28_Nauczyciel informatyki
Size: 295 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

ALICE ZADRAŽILOVÁ
Ing., University of West Bohemia in Pilsen, Faculty of Education, Departament of Mathematics, Physics and Technical Education, Czech Republic 

PETR SIMBARTL
ORCID: 0000-0001-8953-7493, PhDr, Ph.D., University of West Bohemia in Pilsen, Faculty of Education, Departament of Mathematics, Physics and Technical Education, Czech Republic 

JAN KROTKÝ 
ORCID: 0000-0002-0601-5612, Mgr., Ph.D., University of West Bohemia in Pilsen, Faculty of Education, Departament of Mathematics, Physics and Technical Education, Czech Republic


Abstract

The article is focused on the cooperation between Czech and Bavarian faculties educating future teachers. The process of studying education in Bavaria is briefly introduced. By comparing the Bavarian way of educating teachers in Bavaria and in the Czech Republic, our view on the cooperation, which was from the geographical point of view suitable for further research cooperation for our faculty, is negative. The way of education is so different and it is not possible to expand our cooperation into a bigger dimension. For the future, the possibility is open just for very specific topics.

Keywords: cooperation by-cz, technical education, teachers in Bavaria 


Name: 009 ETI_No_2_28_Czechia-Bavaria and Cross-Border
Size: 244 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

BARBARA KALINOWSKA-WITEK
ORCID: 0000-0002-4417-1675, doktor habilitowany, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Instytut Pedagogiki, Zakład Teorii Wychowania, Polska


Streszczenie

Celem artykułu jest ukazanie praw i obowiązków nauczycieli różnych typów szkół funkcjonujących w II Rzeczypospolitej. Pragmatyka nauczycielska została zapisana w dokumentach normatywnych – ustawach i rozporządzeniach ministerialnych z okresu dwudziestolecia międzywojennego. W celu zgromadzenia informacji posłużono się metodą historyczno-krytycznej analizy źródeł i pomocniczo metodą analizy zawartości treści czasopism pedagogicznych skierowanych do nauczycieli. Uzyskany materiał poddano analizie jakościowej. Aby nauczyciele odpowiednio wypełniali swoje obowiązki, powinni być właściwie do nich przygotowani, ale też mieć poczucie stabilizacji w zawodzie. Po odzyskaniu niepodległości sytuacja społeczno-gospodarcza państwa była trudna. W celu jej poprawy należało ujednolicić system szkolnictwa i podnieść poziom nauczania we wszystkich typach szkół. Władze oświatowe stanęły więc przed zadaniem doboru odpowiednio przygotowanych nauczycieli i określenia stawianych im wymagań. W dwudziestoleciu międzywojennym wymagania te ulegały pewnym zmianom. Przeanalizowano je w artykule.

Słowa kluczowe: nauczyciele szkół ogólnokształcących i zawodowych, prawa i obowiązki nauczycieli, pragmatyka nauczycielska, wymagania stawiane nauczycielom

 
Abstract

The aim of this article is to show rights and duties of teacher of different types of schools, that were functioning in The Second Republic of Poland. The teacher pragmatics wa written down in normative acts – legal acts and ministerial regulations in the interwar period. To collect information it was used a method of historical-critical analysis of sources and auxiliary – analysis of the press content targeted at teachers. The attained material was submitted to qualitative analysis. Teachers to fulfill their duties properly, should be prepared to them adequately and should have sense of professional stabilization. After regaining independence the social-economic situation of the state was difficult. In order to improve it the unification of the school system and rising the level of teaching was necessary at all types of schools. The education authorities came before task to choose adequately prepared teachers and specify requirements for them. In the interwar period these requirements ware being changed to some extent. They got analyzed in this article.

Keywords: teachers of general education and vocational schools, teacher’s rights and duties, the teacher pragmatics, requirements expected from teachers


Name: 010 ETI_No_2_28_Pragmatyka nauczycielska
Size: 263 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

ALEKSANDER PIECUCH
ORCID: 0000-0001-5889-9643, profesor nadzwyczajny, doktor habilitowany, Uniwersytet Rzeszowski, Uniwersyteckie Centrum Dydaktyczne, Polska


Streszczenie

Dziennik elektroniczny w założeniu ma przynieść korzyści trzem stronom procesu edukacji: uczniowi, rodzicowi i nauczycielowi. Dla ucznia winien stanowić informację zwrotną i pełnić rolę motywacyjną. Dostęp rodzica do e-dziennika ma na celu zintensyfikowanie wzajemnej komunikacji ze szkołą. Nauczyciel natomiast zyskuje narzędzie wspomagające go w procesie dydaktycznym i sprawozdawczym. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy te założenia znajdują potwierdzenie w rzeczywistości.

Słowa kluczowe: e-dziennik, system informatyczny, komunikacja rodzic-szkoła

 
Abstract

An e-class register is intended to benefit the three parties of the education process: the student, the parent and the teacher. For the student, it should provide feedback and act as an incentive. Parent’s access to the e-class register is aimed at intensifying mutual communication with the school. The teacher gains a tool to assist him in the didactic and reporting process. The article is an attempt to answer the question whether these assumptions are confirmation in real.

Keywords: e-class register, IT system, parent-school communication


Name: 011 ETI_No_2_28_Monitorowanie procesu
Size: 270 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

KRZYSZTOF KRASZEWSKI
ORCID: 0000-0000-0000-0000, doktor habilitowany, profesor UP, Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, Polska


Streszczenie

Na początku artykułu przedstawiono zwięzłą charakterystykę kantonu. Następnie autor dokonał krótkiego opisu funkcjonującego w tym kantonie systemu szkolnego. W trzeciej części opracowania przybliża czytelnikowi wybrane aspekty edukacji ogólnotechnicznej realizowane głównie przez przedmiot Textiles und Technisches Gestalten.

Słowa kluczowe: system szkolny, kształcenie ogólne, edukacja ogólnotechniczna

 

Abstract

The article starts with a concise representation of the canton. Then, the authors hortly describes its schooling system. The third part focuses on chosen aspects of general education covered mostly on „textile and technical design” class.

Keywords: school system, general education, general technical education


Name: 012 ETI_No_2_28_O systemie szkolnym
Size: 466 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

MILAN ĎURIŠ 
ORCID: 0000-0002-4835-7733, University professor, Matej Bel University Banská Bystrica, Faculty of Natural Sciences, Department of Technology, Slovak Republic


Abstract

This article pays attention to formative assessment of students within the subject Technology in elementary school, where the emphasis is put on a feedback and a self-assessment of students. Innovative methods of teaching supporting formative assessment of students within the subject Technology are drafted from the didactic point of view in a university textbook, which constitutes one of the output solutions for given topic in the KEGA project. As a demonstration we would like to point out basic information regarding the teaching methodology for selected content of learning topics as well as example of learning task and its solution.

Keywords: elementary school, subject Technology, formative assessment, innovative methods


Name: 013 ETI_No_2_28_Innovative Methods
Size: 359 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

ALEKSANDER MARSZAŁEK 
ORCID: 0000-0001-8953-5332, doktor habilitowany profesor UR, Uniwersytet Rzeszowski, Katedra Mechatroniki i Automatyki, Polska


Streszczenie

W artykule przedstawiono założenia oraz realizację przez okres 15-letni konkursu twórczości technicznej na Uniwersytecie Rzeszowskim. Zestawienia liczbowe uzupełniono fotografiami i opisem wybranych uczestników konkursu oraz zgłoszonych przez nich prac.

Słowa kluczowe: twórczość techniczna, konkurs twórczości technicznej, dydaktyka szkoły wyższej

 
Abstract

In the article presents the assumptions and implementation for a period of 15. years of technical creativity contest at Rzeszow University. Matches numerical supplemented with photographs and descriptions of selected participants in the competition and submitted their works.

Keywords: technical creativity, technical creativity contest, university didactics


Name: 014 ETI_No_2_28_Konkurs twórczości
Size: 471 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

JAN AMOS JELINEK
ORCID: 0000-0002-9844-6013, doktor, Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, Instytut Wspomagania Rozwoju Człowieka i Edukacji, Katedra Pedagogiki Małego Dziecka, Polska


Streszczenie

Edukacja techniczna małych dzieci jest archaiczna (Furmanek, 2007, s. 44–54) i wymaga diagnozy dla wypracowania nowych działań. 91% nauczycieli obserwuje duże zainteresowanie dzieci zajęciami technicznymi, jednak brakuje im pomysłów na proste doświadczenia, które rozwijałyby myślenie dzieci. Artykuł przedstawia wyniki ankiety przeprowadzonej wśród 2475 nauczycieli na temat trudności i motywów podejmowania się prowadzenia zajęć z techniki wśród dzieci.

Słowa kluczowe: edukacja techniczna, dzieci przedszkolne, uczniowie klas I–III, motywy, trudności, ankieta

  
Abstract

Technical education for young children is archaic (Furmanek, 2007, p. 44–54) and requires a diagnosis to develop new activities. 91% of teachers are very interested in technical classes for children, but they lack ideas for simple experiences that would develop children;s thinking. The article presents the results of a survey conducted among 2,475 teachers on the difficulties and motives of undertaking technical classes among children.

Keywords: technical education, pre-school children, pupils of grades 1–3, motives, difficulties, questionnaire


Name: 015 ETI_No_2_28_Edukacja techniczna
Size: 260 KB 
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

MARLENA DUDA 
ORCID: 0000-0001-9168-808X, doktor, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Instytut Pedagogiki, Zakład Metodologii Nauk Pedagogicznych, Polska


Streszczenie

Przejście z systemu edukacji na rynek pracy młodych ludzi i efektywność procesu adaptacji do sytuacji zatrudnienia związane są z wieloma czynnikami. Obecnie zagrożenie bezrobociem i biernością zawodową wśród młodych dorosłych staje się problemem nie tylko indywidualnym, ale również i społecznym. Wielkość zjawiska czyni z niego ryzyko socjalne, gdyż utrudnia realizację zadań rozwojowych charakterystycznych dla etapu wczesnej młodości. Celem artykułu jest przybliżenie problematyki trudności w uzyskaniu pracy w grupie osób kończących edukację zarówno ponadgimnazjalną, jak i akademicką.

Słowa kluczowe: stracone pokolenie, bezrobocie, młodość

 
Abstract

Transition from education to the labour market of young people and its effectiveness is related to many factors. Currently, the threat of unemployment and inactivity among young people becomes not only an individual but also a social problem. The magnitude of the phenomenon makes it a social risk, as it hinders the implementation of development tasks characteristic for the stage of early youth. The aim of the article is to present the problem of difficulties in getting a job in a group of people finishing both upper-secondary and academic education.

Keywords: lost generation, unemployment, youth


Name: 016 ETI_No_2_28_Stracone pokolenie
Size: 260 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

JOANNA JUSZCZYK-RYGAŁŁO 
ORCID: 0000-0002-4176-9794, doktor, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie, Wydział Pedagogiczny, Instytut Edukacji Przedszkolnej i Szkolnej, Polska


Streszczenie

Celem artykułu jest ukazanie złożoności procesu formowania tożsamości człowieka w zmiennym środowisku społecznym. Tożsamość przedstawiono jako strukturę stratyfikacyjnych cech osobowych jednostki. Ostatecznie przybiera ona postać konstrukcji typu onion, w której kolejne warstwy charakteryzują się jednokierunkowym domknięciem – utrudniona jest ingerencja w utworzone wcześniej warstwy wewnętrzne i jednocześnie możliwe jest transponowanie z nich cech tożsamościowych do tworzonej nowej warstwy zewnętrznej. W osi czasowej takiego nadbudowywania tożsamości szczególnie wyróżnione jest dzieciństwo, w czasie którego w procesach poznawania siebie dziecko konstruuje koncepcję własnej tożsamości osobowej. W docelowej strukturze tożsamości jednostki jest to konstrukt zamknięty i stabilny, który jest trudny do późniejszej zmiany. Dlatego też ten okres formowania tożsamości powinien być wspierany poprzez świadome oddziaływanie socjalizacyjne – edukację tożsamościową pobudzającą do autorefleksji i prowadzącą do samostanowienia odnoszącego się do tworzenia własnego wizerunku dziecka. W ten sposób uzyskuje się gwarancję przygotowania młodego człowieka do radzenia sobie w dalszym życiu z wyzwaniami współczesnego świata.

Słowa kluczowe: cyberagresja, dziecko, edukacja, tożsamość, samodzielność, samostanowienie

 
Abstract

The purpose of this article is to present complexity of the process of human identity formation in changing social environment. Identity is presented as a structure of stratificational personal qualities. In the end, it has an onion-type form, where following layers are characterized by oneway closure – it is difficult to interfere in formerly created inner layers and simultaneously it is possible to transpose from them the identity features to a new outer layer that is created. In the timeline of such superstructure of identity, the childhood is particularly important, as the time when the child is creating a concept of own personal identity through cognitive processes. It is a close and stable construct in the target structure of individual identity, which is difficult to be changed subsequently. Therefore, this period of identity formation should be supported by conscious socializing influence – identity education that stimulates self-reflection and leads to self determination referring to creation of the child's self-image. In this way, it is guaranteed that the young people are prepared to deal with challenges of contemporary world in their further life.

Keywords: child, education, identity, self-reliance, self-determination


Name: 017 ETI_No_2_28_Definiowanie siebie
Size: 359 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

JAN KROTKÝ
ORCID: 0000-0002-0601-5612, Mgr., Ph.D., University of West Bohemia in Pilsen, Faculty of Education, Department of Mathematics, Physics and Technical Education, Czech Republic 

JAN FADRHONC
ORCID: 0000-0002-8576-4418, Mgr., University of West Bohemia in Pilsen, Department of Pedagogy, Czech Republic


Abstract

In the theoretical part of the article, there is a description of the excursion method and its stages. The article further describes experience with school leavers in relation to their future career and maps the main shortcomings. The research part of the article is dedicated to viewing of didactic potential of master studies students, the future teachers at 1st-5th grades.

Keywords: excursion, didactic methods, effective education, primary school


Name: 018 ETI_No_2_28_Didactic Potential
Size: 292 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

WIKTORIA SOBCZYK
ORCID: 0000-0003-2082-9644, profesor doktor habilitowany inżynier, AGH Akademia GórniczoHutnicza, Wydział Górnictwa i Geoinżynierii, Katedra Inżynierii Środowiska i Przeróbki Surowców, Polska 

ANNA KOWALSKA
ORCID: 0000-0001-9191-9378, doktor inżynier, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie, Instytut Matematyczno-Przyrodniczy, Polska


Streszczenie

W artykule opisano miejsce wydobycia żwirów w Trzcianie koło Dukli, w dolinie rzeki Jasiołki, sąsiadujące z obszarami Natura 2000. Zestawiono przedmioty ochrony sieci Natura 2000 w pobliżu kopalni odkrywkowej. Scharakteryzowano zarówno pozytywne, jak i negatywne środowiskowo aspekty wydobycia kruszyw naturalnych. Przedstawiono rzeczywiste oddziaływanie czynnych żwirowni na środowisko, w tym na obszary Natura 2000, znajdujące się w pobliżu miejsc eksploatacji kruszywa. Inwestycja wzbogaca siedliska nadrzeczne i dolinowe, tworząc nowe miejsca dla rozrodu i bytowania płazów, gniazdowania oraz żerowania ptaków oraz zwiększając lokalną bioróżnorodność flory i fauny. Rekultywacja jest jedną z metod umożliwiających zmniejszenie uciążliwości po odkrywkowej eksploatacji.

Słowa kluczowe: sieć Natura 2000, górnictwo, eksploatacja żwirów

 
Abstract

The article discusses gravel extraction site in Trzciana near Dukla, in the Jasiołka river valley, neighboring on the Natura 2000 areas. It presents Natura 2000 protected species near the opencast mine. Both positive and negative environmental aspects of ore extraction were described. The real impact of operational gravel mines on the environment was discussed, including the impact on the Natura 2000 areas, located in the vicinity of ore extraction sites. The investment enriches riverside and valley habitats, creating new sites for the reproduction and conditions of life for amphibians, nesting and preying of birds and increasing a biodiversity of the fauna and flora. It has been shown that land rehabilitation is one of the methods allowing for reducing inconvenience after opencast mining.

Keywords: Natura 2000 network, mining, exploitation of gravels


Name: 019 ETI_No_2_28_Ochrona obszarów
Size: 485 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

JOLANTA WILSZ 
ORCID: 0000-0002-7081-7644, doktor habilitowany, Uczelnia Warszawska im. Marii Skłodowskiej- -Curie, Instytut Nauk Społecznych, Polska


Streszczenie

W artykule zaprezentowano cybernetykę jako naukę interdyscyplinarną i jej miejsce w nowoczesnej nauce. Przedstawiono argumenty uzasadniające konieczność zamieszczenia cybernetyki w programach nauczania. Wskazano rodzaje problemów możliwych do rozwiązania dzięki wiedzy cybernetycznej.

Słowa kluczowe: cybernetyka, sterowanie, proces edukacyjny, stałe indywidualne cechy osobowości, optymalizacja

 

Abstract

In the article cybernethics is presented as an interdisciplinary science and its place in modern science. Arguments supporting the need to include cybernethics in teaching programmes are substantiated. Types of problems capable of being solved thanks to the knowledge of cybernethics are illustrated.

Keywords: cybernetics, steering, educational process, constant individual personality traits, optimization


Name: 020 ETI_No_2_28_Argumenty uzasadniające
Size: 268 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

VICTORIA KHVIST
ORCID: 0000-0001-7449-8938, Ph. D. in History, Associate professor of Dept. of International Relations and Social Sciences National University of Life and Environmental Sciences of Ukraine, Kyiv, Ukraine


Abstract

The article covers the main principles of foreign policy at the beginning of independence and their consistent implementation in Ukraine's practical activities in the coming years. The main focus is on the characteristics of the Eurasian vector, especially on the development of mutually beneficial cooperation with neighboring countries and, first of all, with Russia.

Keywords: foreign policy, international law, geopolitics, Ukraine and Russia, geostrategy, crisis phenomena, democracy


Name: 021 ETI_No_2_28_Ukraine in Modern
Size: 242 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

MIECZYSŁAW GOC
ORCID: 0000-0003-4966-584X, Ph.D., D.Sc. in legal sciences, Associate Professor at WSB University in Gdańsk, Faculty of Finances and Management, Institute of Law and Security Studies, Department of Law, Polska 

DOROTA SEMKÓW
ORCID: 0000-0003-3377-462X, Ph.D., Assistant Professor in the Institute of Criminology and Forensic Science, Faculty of Law and Administration of the University of Rzeszów, Polska


Abstract

The article addresses the issue of using computer programs forming the package called GLOBALGRAF in order to perform handwriting examination. Not only are the aforementioned programs used for handwriting expertise by experts, but they can also have application in university education, and more specifically, in teaching forensic science to students. In addition, the article attempts to show the practical aspect of forensic science teaching, using the aforementioned package named GLOBALGRAF, which undoubtedly responds to the needs of modern university education.

Keywords: GLOBALGRAF, GRAFOTYP, RAYGRAF, KINEGRAF, SCANGRAF, handwriting expertise, forensic science, university education, computer programs.


Name: 022 ETI_No_2_28_The Application of Computer
Size: 624 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

NATALIIA RIDEI
ORCID: 0000-0003-1392-9890, Doctor of Pedagogical Sciences, National Pedagogical Dragomanov University, Ukraine  

NATALIA BORDIUG
ORCID: 0000-0002-4707-0060, Candidate of Agricultural Sciences, Associate Professor Department of Environmental Safety and Natural Resources Management, Zhytomyr National Agroecological University, Ukraine


Abstract

The paper presents the analysis of the practical training methods, which are used during professional training of specialists in ecology in the system of postgraduate education. The method of projects and training, as the best methods of professional development, are described. The importance of application of binary teaching methods is analyzed; their integral effect on professional development in the system of postgraduate education is shown.

Keywords: professional competences, methods of practical training, postgraduate education, specialists


Name: 023 ETI_No_2_28_Implementation of Applied
Size: 116 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

OLEKSANDR MALYKHIN
ORCID: 0000-0001-6042-6298, Full Professor, National University of Life and Environmental Sciences of Ukraine, Head of the Romance and Germanic Languages and Translation Department, Humanities and Pedagogy Faculty, Ukraine

NATALIIA ARISTOVA
ORCID: 0000-0002-0943-8039, Associate Professor, National University of Life and Environmental Sciences of Ukraine, Head of the English Philology Department, Humanities and Pedagogy Faculty, Ukraine


Abstract

The authors present the results of research carried out in 2017/2018 academic year and compare them with the results obtained in 1999/2000 academic year. The aim of the study was to find out the changes in students’ motivation for learning English as a second language in general and changes in hierarchy of motives which have a strong positive effect on learning English as a second language from diachronic point of view. The methods of mathematical statistics and computer data processing as well as discursive reflection for making conclusions were used in the research. 97 Law, Economics and Agro-ecology students of National University of Life and Environmental Sciences of Ukraine completed a questionnaire for collecting data and evaluating motives. The results of the research have shed light on motives and motivation of present-day Law, Economics and Agro- -ecology students who learn English as a second language at higher educational institution.

Keywords: motivation, motivation for learning English as a second language, intrinsic motivation for learning English, extrinsic motivation for learning English, motives, students of higher educational institution, higher educational institution, higher education


Name: 024 ETI_No_2_28_Motivation for Learning
Size: 204 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

ANNA MACIĄG
ORCID: 0000-0001-6177-0461, magister, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Humanistyczny, Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych, Polska

SEWERYN LIPIŃSKI
ORCID: 0000-0001-9771-6897, doktor inżynier, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Nauk Technicznych, Katedra Elektrotechniki, Energetyki, Elektroniki i Automatyki, Polska


Streszczenie

Celem artykułu jest analiza dźwięku w nagraniach historii mówionej w trzech aspektach. W pierwszej i drugiej części przyjrzymy się temu, co wpływa na jakość nagrań audio, o co osoba nagrywająca może zadbać, aby nagranie miało jak najlepszą jakość, a co wymyka się naszej kontroli. Poruszone zostaną tu kwestie techniczne dotyczące sprzętu oraz kontroli dźwięku podczas nagrania. W trzeciej części opracowania przyjrzymy się temu, co tworzy tzw. krajobraz dźwiękowy nagrania i jakie możliwości interpretacyjne on przed nami otwiera. Słowa kluczowe: historia mówiona, nagrania, dźwięk, krajobraz dźwiękowy

 
Abstract

The work aim is to describe and reflect on the sound in the oral history recording in three aspects. First, we discuss what affects the quality of audio recordings, and what we can take care of to ensure to get best quality. It will also be discussed what escapes our control. The technical issues regarding equipment and sound control during the recording will be discussed here. In the third part of the work, we will look at what creates the so-called ‘soundscape’ of the recording and what interpretation possibilities it opens for us.

Keywords: oral history, recordings, sound, soundscape


Name: 025 ETI_No_2_28_Dźwięk i krajobraz
Size: 258 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

GRZEGORZ ŁABA
Magister inżynier, Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Studenckie Koło Naukowe „Trojan”, Polska  

BOGUSŁAW TWARÓG
ORCID: 0000-0002-5782-0048, doktor inżynier, Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Polska


Streszczenie

W artykule przedstawiona została praktyczna realizacja i analiza funkcjonowania zrobotyzowanego zestawu paletyzującego opartego na bazie czujnika wizyjnego SensoPartVisor V10-OB- -A1-W6, wspomagającego pracę ramienia robota przemysłowego Kawasaki RS03N. Zaprojektowano i zaimplementowano dedykowane oprogramowanie sterujące robotem przemysłowym z uwzględnieniem konfiguracji i graficznej optymalizacji parametrów wizyjnych sensora obrazowego. Zestrojony układ sterowania pozwala na automatyczne znajdowanie określonych obiektów 3D i kompletowanie ich według określonego algorytmu magazynowania. Ćwiczący studenci w laboratorium mogą zapoznać się z najnowszymi metodami projektowania systemów sterowania robotami przemysłowymi dla celów automatyzacji procesów produkcyjnych.

Słowa kluczowe: systemy sterowania, robotyzacja, czujniki wizyjne, programowanie robotów, nowoczesna edukacja

  

Abstract

The article presents the practical implementation and analysis of the functioning of a robotic palletizing set based on the SensoPart Visor V10-OB-A1-W6 vision sensor supporting the work of the Kawasaki RS03N industrial robot arm. Dedicated software for controlling an industrial robot has been designed and implemented taking into account the configuration and graphical optimization of vision parameters of the image sensor. The tuned control system allows you to automatically find specific 3D objects and complete them according to a specific storage algorithm. The practicing students in the laboratory can learn about the latest methods of designing industrial robots control systems for the purpose of automation of production processes.

Keywords: control systems, robotization, vision sensors, robot programming, modern education


Name: 026 ETI_No_2_28_Robotyzacja procesów
Size: 439 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

PIOTR ZAWADA
ORCID: 0000-0003-2817-9578, doktor habilitowany, profesor UKSW, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszńskiego, Wydział Nauk Historycznych i Społecznych, Instytut Socjologii, Katedra Socjologii Pracy i Organizacji, Polska 

MACIEJ CHRZANOWSKI
ORCID: 0000-0003-2791-8252, doktor, Politechnika Rzeszowska, Wydział Zarządzania, Katedra Przedsiębiorczości, Zarządzania i Ekoinnowacyjności, Polska


Streszczenie

Zmieniająca się rzeczywistość gospodarcza, a zwłaszcza postępujący proces globalizacji, wymusza we wszystkich gospodarkach przemyślane inwestycje w kapitał ludzki, zwłaszcza w obszarze wiedzy i kompetencji. Rozwój gospodarki naszego kraju w ciągu ostatnich 15 lat bazował na korzystaniu ze szczególnej cechy polskiego rynku pracy. Takie dwa najważniejsze elementy decydujące o wyborze Polski jako miejsca do realizowanych projektów biznesowych to dostępna, wysoko wykwalifikowana siła robocza w dużym wymiarze, a także w porównaniu do innych gospodarek – bardzo niskie koszty pracy. Ta sytuacja sprzyjała temu, że staliśmy się krajem o przewadze eksportu nad importem i miejscem, gdzie skoncentrowano biznesy z branż wysokotechnologicznych. Na zauważenie zasługuje fakt, że w tym czasie bardzo niewiele polskich firm mogło pochwalić się sukcesami biznesowymi, a za wzrost gospodarczy i wzrastającą wymianę gospodarczą odpowiadały koncerny międzynarodowe posiadające swoje zakłady zlokalizowane np. w specjalnych strefach ekonomicznych. W jednej z takich stref funkcjonuje Podkarpacki Park Naukowo-Technologiczny AEROPOLIS, w ramach którego swoje biznesy prowadzą firmy zajmujące się zarządzaniem i sterowaniem procesami produkcyjnymi, które w wielu przypadkach zatrudniają absolwentów rzeszowskich uczelni wyższych. Artykuł bazuje na analizie odpowiedzi, jakie zostały udzielone autorom opracowania przez właściciela przedsiębiorstwa zajmującego się sprzedażą systemów sterowania i zarządzania produkcją, które znajdują zastosowanie w przemyśle wysokich technologii.

Słowa kluczowe: zarządzanie produkcją, sterowanie procesami, edukacja

 
Abstract

The changing economic reality, especially the progressing process of globalization, forces all economies to think about investments in human capital, especially in the area of knowledge and competences. The development of the economy of our country has been based on the use of the special feature of the Polish labor market over last 15 years. The two most important determinants that push to decide about choosing Poland as a place for ongoing business projects are highly qualified workforce as well as very low labor costs. This situation was conducive to the fact that we have become a country with an export advantage over imports and a place where businesses from high-tech industries were concentrated. Noteworthy is the fact that at that time very few Polish companies could boast of their business successes. The international corporations with their establishments, located, for example, in Special Economic Zones, were in charge of economic growth and growing economic exchange. One of such zones is the Podkarpacki Science and Technology Park AEROPOLIS. In its area, its businesses are run by companies that deal with the management and control of production processes. The indicated companies, in many cases employ graduates of Rzeszow universities. The article is based on the analysis of the answers that were given to the article authors by the owner of the company that deal with the sale of control systems and production management that are used in the high technology industry.

Keywords: production management, process control, education


Name: 027 ETI_No_2_28_Systemy sterowania
Size: 261 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

OLGA FILATOVA
ORCID: 0000-0001-6983-903X, Professor, Vladimir State University Alexander G. and Nicholas G. Stoletovs, Russia 

VITALIY FILATOV 
ORCID: 0000-0002-0061-6943, Assistant, Vladimir State University Alexander G. and Nicholas G. Stoletovs, Russia


Abstract

The article is devoted to the problem of professional development of an individual during their studies at the University. On the basis of empirical data the authors developed a program of psychological support for professional development of Psychology students and describe it in the paper.

Keywords: program, students, professional development of Psychology students, career, training and professional activities


Name: 028 ETI_No_2_28_The Program of Professional
Size: 158 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

EKATERINA USENKOVA
ORCID: 0000-0002-6194-780X, PhD., Vladimir State University Alexander G. and Nicholas G. Stoletovs, Russia


Abstract

This article presents an analysis of the social development of adolescents with illegal behaviour, which is postulated by the author as a problem of preventive pedagogy. The dynamics of social development of adolescents brought to criminal responsibility which is not related to isolation from society is elicited. The influence of educational institutions on the transformation of illegal behaviour of adolescents in the legal field is shown.

Keywords: adolescents, social development, illegal behaviour, lawful behaviour, liminal behaviour, preventive pedagogy, patterns of legal behaviour of adolescents


Name: 029 ETI_No_2_28_Social Development
Size:159 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

PETER KOVÁČIK
ORCID: 0000-0002-6949-0584, Doc. Ing., PhD., Vysoká škola DTI in Dubnica nad Váhom, Katedra didaktiky odborných predmetov, Slovenská republika


Abstract

The article analyses suitability of basic probability functions applied to production time scheduling. It points out relatively favourable approximation of normal distribution by a trapezoidal function within probability range applicable to production time scheduling which is suitable for shortening time of computation by a computer and adequate software application.

Keywords: a production, a time scheduling, probability, computing


Name: 030 ETI_No_2_28_Application of Probability
Size: 271 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

CHRISTINE HILCENKO
ORCID: 0000-0002-9596-7833, Cambridge Institute for Medical Research, Cambridge, CB2 0XY, UK
ORCID: 0000-0002-9596-7833, Department of Haematology, University of Cambridge, Cambridge, CB2 0XY, UK 
ORCID: 0000-0002-9596-7833, Wellcome Trust-Medical Research Council Stem Cell Institute, University of Cambridge, Cambridge, UK

TARA TAUBMAN-BASSIRIAN
https://datarainbow.eu/category/tara-taubman-bassirian/


Abstract

Access to knowledge for everyone in the increasingly-interconnected society has been a tool for democracy. We discuss here the dangers of a world online and the growing concerns about state surveillance, security, privacy and exploitation. We discuss our right to protect our individual freedom. We conclude that privacy is a fundamental Human Rights in order to guarantee human dignity and freedom.

Keywords: privacy, individual freedom, security, information, memory, human dignity 


Name: 031 ETI_No_2_28_Privacy, Education and Human
Size: 267 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

EUNIKA BARON-POLAŃCZYK
ORCID: 0000-0002-8163-5491, doktor habilitowany profesor UZ, Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Mechaniczny, Zakład Profesjologii, Polska


Streszczenie

Artykuł prezentuje wyniki badań internetu, a szczególnie mediów społecznościowych, dotyczących manipulowania informacją, wpływania na podejmowanie decyzji oraz propagowania nieprawdziwych i społecznie szkodliwych treści. Opisuje sposoby wykorzystywania internetowych botów i trolli oraz ich hybrydowych połączeń do celowego kształtowania dyskursu społecznego. Kolejny omawiany problem to bardzo łatwe i szybkie szerzenie nieprawdy w postaci propagowania fake news w internecie. W procederze tym bardzo istotną rolę odgrywa czynnik ludzki. Biorąc pod uwagę nierozerwalne osadzenie współczesnej edukacji rozumianej jako proces permanentny i całożyciowy w ICT, podkreśla znaczenie kształtowania świadomych i odpowiedzialnych postaw wszystkich uczestników tego procesu wobec nowych technologii.

Słowa kluczowe: ICT, edukacja, manipulowanie informacją, fałszywe wiadomości


Abstract

The article presents the results of research of the Internet and especially social media, concerning the manipulation of information, influencing decision-making and the propagation of untruthful and socially harmful content. Describes how online bots and trolls, and their hybrid connections are used to deliberately shape social discourse. The next discussed problem is very easy and quick spreading untruth in the form of propagating fake news on the Internet. Human factor plays a very important role in this proceder. Considering the inseparable embedding of modern education – understood as a permanent and lifelong process – in ICT, it underlines the importance of shaping conscious and responsible attitudes of all participants in this process towards new technologies.

Keywords: ICT, education, information manipulation, fake news


Name: 032 ETI_No_2_28_Boty, trolle i fake news
Size: 280 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

DARIA GALANT
ORCID: 0000-0003-1392-9890, magister, Daria Galant Institute, Polska

EUGENE KOVALEV 
ORCID: 0000-0002-4707-0060, Ph.D., Associate Professor, Department of Theoretical Computer Science and Discrete Mathematics, Moscow Pedagogical State University, Russia


Abstract The article deals with the problem of awareness and preservation of one’s own human space in the global information world. The authors suggest various ways of improving personal space, deliberating problems in the field of its protection as self-identification of an individual.

Keywords: ICT, White Emotion Theory, School of Philosophy, development, art, nature, space of life, coaching, education 


Name: 033 ETI_No_2_28_The Problem of Preservation
Size: 121 KB 
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

DANIEL AICHINGER
ORCID: 0000-0002-9088-2689, Mgr., Ph.D., University of West Bohemia in Pilsen, Faculty of Education, Department of Mathematics, Physics and Technical Education, Czech Republic  

JAN KROTKÝ
ORCID: 0000-0002-0601-5612, Mgr., Ph.D., University of West Bohemia in Pilsen, Faculty of Education, Department of Mathematics, Physics and Technical Education, Czech Republic

PETR MACH
ORCID: 0000-0001-9036-7436, PaedDr., CSc., University of West Bohemia in Pilsen, Faculty of Education, Department of Mathematics, Physics and Technical Education, Czech Republic


Abstract

The article is dedicated to the problematic of using new technologies at high schools and during the preparation of future teachers. It is focused on using thermometric measurements in various fields of technics. The main emphasis is placed on forming the measuring methodology and the data mining application. A special set for thermometric measurements is developed for the didactic application. The set respects the newest teaching methodologies.

Keywords: digital literacy, technical education, thermo camera, data mining, thermometric measurements


Name: 034 ETI_No_2_28_Digital Literacy
Size: 362 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

SLAVOLJUB HILČENKO
ORCID: 0000-0003-2123-6285, doctor, Academy of Educational and Medical Vocational studies, Vojvodina, Subotica, Serbia 

NEBOJŠA JAKOVLJEVIĆ
ORCID: 0000-0001-7035-1605, Academy of Educational and Medical Vocational studies, Vojvodina, Subotica, Serbia


Abstract

Uncontrolled and inappropriate use of technology (mobile phones, tablets and PC) among pre-school children is harmfulto their physical and mental development. The use of technology at this age should not be limited to 30 minutesper day.Anything over that timecan cause addiction.Even during this interval,the use of inappropriate content i.e., games, social networks may not encourage deepanalytical thinking; instead,it makes a ‘flow water heater’ from a brain causingthe reception of a huge amount of information that cannot be processed or stimulated by the brain to solve problems and develop synapses that are responsible for functional thinking.On the other hand, during that period, children experience a range of emotions such as sadness, anger, happiness, fear, love, surprise, disgust, and shame.These emotions cause an increasein serotonin levels, which functions as a form of morphine in children’s brain. It is much more effective for a child to engage in some form of motor activitiese.g., playing, climbing or crawling which successfully stimulates the formation of synapses in the child's brain. This new generation of children addictedto technology in schools creates problems. The aim of this paper is to outlinethis multifacated problem.

Keywords: serotonin/morphine, technology addiction, traditional school, educational software, motor activity/functional thinking


Name: 035 ETI_No_2_28_Technology Addiction
Size: 354 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

BARBARA TECHMAŃSKA
ORCID: 0000-0002-0319-1776, Doktor, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Historyczny, Zakład Dydaktyki Historii i WOS, Polska


Streszczenie

O młodym pokoleniu zwykło się współcześnie mówić, że to cyfrowi tubylcy lub urodzeni z myszką w ręku. Młodzi powszechnie korzystają z internetu, z którym łączą się przede wszystkim poprzez telefon (smartfon). Surfują po internecie średnio po 2–3 godzinny dziennie. Nie brakuje takich, którzy spędzają „na łączach” większą część doby a nierzadko są cały czas online. Powszechne wykorzystanie internetu dotyczy zarówno dzieci, nastolatków, jak i młodzieży starszej (studentów). Wydawać więc by się mogło, że adolescenci nie powinni mieć najmniejszych problemów z wszechstronnym wykorzystaniem internetu. Badania weryfikują jednak ten wniosek. Młodzież jest zazwyczaj biernym odbiorcą informacji, a prawdziwie twórcze wykorzystanie możliwości stwarzanych przez współczesne technologie można uznać za zjawisko marginalne. Studenci zdecydowanie częściej wykorzystują sieć do kreowania treści, poszukiwań i oceny wiarygodności informacji. Zakładają blogi, administrują strony, udzielają się na forach internetowych, rozwijają zainteresowania i wykorzystują internet w szeroko pojętym procesie uczenia się. Choć i wśród nich zdarzają się osoby określające siebie mianem biernych konsumentów.

Słowa kluczowe: internet, bierni konsumenci, twórczy internauci, adolescenci

  
Abstract

Today the young generation is called digital natives or born with a computer mouse in their hands. Young people use the Internet extensively, mainly through their smartphones. They surf the Internet, where they can spend averagely up to 2–3 hours daily. A lot of teenagers can stay online for most of the day, which some might remain there day and night. The problem with the overuse of the Internet affects not only children and teenagers but also older people like students. It might be assumed that adolescences should not have any trouble with using the Internet, nevertheless the researches verify that the conclusion. Youth are generally passive recipients of information, where the truly creative use of modern technologies is rather a marginal phenomenon. However, students prefer to use the network to create content, search and evaluate the reliability of the information. They set up blogs, administer websites, discuss on the Internet forum and exploit the Internet in the widely understood process of learning. Despite these facts, there still can be found people among them, who call themselves passive consumers.

Keywords: internet, passive consumers, creative internet users, adolescents


Name: 036ETI_No_2_28_Czy młodzi ludzie
Size: 305 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

EUGENE KOVALEV
ORCID: 0000-0002-3015-5084, Ph.D., Associate Professor, Department of Theoretical Computer Science and Discrete Mathematics, Moscow Pedagogical State University, Russia

LARISA KOVALEVA
ORCID: 0000-0003-0213-2886, Secondary School #2, Pokrov, Russia


Abstract

Thisarticle discusses the model for assessing the level of informatization of an educational institution. Authors propose to use models of maturity levels for all types of educational institutions.The necessary assessment indicators are also justified.

Keywords: Model, ICT, Maturity model, Level of informatization 


Name: 037 ETI_No_2_28_Models for Assesing
Size: 269 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

WOJCIECH MARCIN CZERSKI
ORCID: 0000-0002-3951-5752, doktor, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Instytut Pedagogiki, Zakład Pedagogiki Kultury, Polska


Streszczenie

Zagrożenia związane z rozwojem technologii informacyjnych stają się coraz poważniejszym problemem społecznym współczesnego świata. Specjaliści z różnych dyscyplin naukowych, w tym głównie pedagodzy, psycholodzy i psychiatrzy, alarmują o pojawiających się co jakiś czas nowych formach uzależnienia i cyberzagrożeń czyhających zwłaszcza na dzieci i młodzież. Do takich zagrożeń wpisuje się m.in. uzależnienie od telefonu komórkowego. Jest to zjawisko niejednorodne, dlatego wielu autorów wyodrębnia różne jego kategorie. Są nimi głównie uzależnienia: od nowych modeli telefonów, wysyłania SMS czy też rozmów telefonicznych. Z tego też względu autor podjął próbę scharakteryzowania zjawiska fonoholizmu oraz zaprezentowania najciekawszych jego zdaniem narzędzi diagnostycznych pozwalających oszacować skalę zjawiska.

Słowa kluczowe: uzależnienie, fonoholizm, nomofobia

 
Abstract

Threats related to the development of information technologies are becoming an increasingly serious social problem of the modern world. Specialists from various scientific disciplines, mainly including teachers, psychologists and psychiatrists, alert about new forms of addiction and cyber threats concerns especially children and adolescents. Such threats include dependence on a mobile phone. This is a heterogeneous phenomenon, which is why many authors distinguish different categories of. These are mainly addictions: from new models of phones, sending SMS or telephone calls. Therefore, the Author has made an attempt to characterize the phenomenon of phonoholism and to present the most interesting diagnostic tools, in his opinion, which allow to estimate the size of the phenomenon.

Keywords: addiction, phonoholism, nomophobia


Name: 038 ETI_No_2_28_Zjawisko uzależnienia
Size: 272 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

ZDZISŁAW BARTKOWICZ
ORCID: 0000-0003-1392-9890, profesor doktor habilitowany, Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie, Wydział Zarządzania i Nauk Społecznych, Polska

ANDRZEJ CHUDNICKI
ORCID: 0000-0002-4707-0060, doktor, Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Polska


Streszczenie

Nasilenie zjawiska cyberprzemocy na tle przemocy tradycyjnej wśród 76 uczniów kończących naukę w szkole średniej zmierzono za pomocą Skali do Badania Przemocy zawierającej 20 opisów przemocy szkolnej (opatrzonych 7-stopniowymi skalami typu self-report), do której dodano 5-itemową podskalę Cyberprzemoc. Ustalono, że badani stosują i doświadczają agresji elektronicznej rzadziej niż tradycyjnej przemocy szkolnej, niemniej uczestniczenie w cyberprzemocy w roli sprawcy lub ofiary dotyczy aż 59,2% badanych. Co trzeci uczeń (32,9%) stosuje albo doświadcza cyberprzemocy systematycznie. Zidentyfikowano 14,4% typowych ofiar biernych i tyle samo ofiar agresywnych, a tylko 3,9% typowych sprawców cyberprzemocy. Zauważono, że badana młodzież dość liberalnie ocenia przemoc elektroniczną i realizowaną w sposób tradycyjny. Wskazano na pedagogiczne implikacje wynikające z uzyskanych wyników.

Słowa kluczowe: cyberprzemoc, przemoc szkolna, postawy młodzieży wobec przemocy, sprawcy i ofiary cyberprzemocy

 
Abstract

The intensity of cyberbullying against traditional violence among 76 students graduating from secondary school was measured using the Violence Research Scale, containing 20 descriptions of school violence (with 7-point self-report scales), to which a 5-item Cyberbullying subscale was added. It was established that the respondents use and experience electronic aggression less frequently than traditional school violence, nevertheless, participation in cyberbullying as the perpetrator or victim concerns as many as 59.2% of the respondents. Every third student (32.9%) uses or experiences cyberbullying systematically. 14.4% of typical passive victims and the same number of aggressive victims were identified, and only 3.9% of typical perpetrators of cyberbullying. It was noted that the surveyed youth is quite liberal in evaluating electronic violence as well as being carried out in a traditional way. Pedagogical implications resulting from the obtained results have been pointed out.

Keywords: cyberbullying, school violence, the attitude of young people to violence, the offender and the victim of cyberbullying


Name: 039 ETI_ETI_No_2_28_Cyberprzemoc w opiniach
Size: 263 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

MAREK HALLADA
ORCID: 0000-0003-2160-0497, doktor, Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Pedagogiczny, Katedra Pedagogiki Medialnej, Polska


Streszczenie

W artykule została przedstawiona analiza wykorzystania manipulacji i perswazji na stronach wybranego czasopisma młodzieżowego.

Słowa kluczowe: perswazja manipulacja, młodzież, czasopismo

 
Abstract

The article presents the use of persuasion and manipulation in advertising on the pages of the youth magazine.

Keywords: persuasion, manipulation, youth, journal


Name: 040 ETI_No_2_28_Manipulacja i perswazja
Size: 343 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

EMILIA MUSIAŁ
ORCID: 0000-0002-0517-1461, doktor, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Wydział Politologii, Instytut Nauk o Bezpieczeństwie, Katedra Bezpieczeństwa Informacyjnego i Medialnego, Polska 


Streszczenie

Celem opracowania jest zwrócenie uwagi na możliwość wykorzystania technologii mobilnych we współczesnej edukacji. Warto podkreślić, że stosowanie technologii tylko i wyłącznie dla uatrakcyjnienia lekcji mija się z celem. Konieczna jest m.in. znajomość podstawowych teorii, które w sposób zoptymalizowany pozwolą stworzyć cyfrowy warsztat pracy, który będzie wykorzystywany przez nauczyciela w trakcie zajęć z uczniami do osiągania celów stawianych przed nimi.

Słowa kluczowe: aplikacje mobilne, cyfrowy warsztat pracy, technologie mobilne, m-learning, cyfrowa taksonomia Blooma, model SAMR

 
Abstract

The aim of the study is to draw attention to the possibility of using mobile technologies in modern education. It is worth emphasizing that the using of technology only to make a lesson attractive is pointless. It is necessary to knowledge of basic theories, which in an optimized way will allow to create a digital workroom that will be used by the teacher during classes with students to achieve the goals set before them.

Keywords: mobile applications, digital workroom, mobile technologies, m-learning, Bloom’s digital taxonomy, SAMR model


Name: 041 ETI_No_2_28_Aplikacje mobilne
Size: 270 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

JULIA DZIUKIEWICZ
ORCID: 0000-0003-4354-0464, magister, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Katedra Pedagogiki Społecznej, Polska


Streszczenie

Artykuł podejmuję problematykę funkcjonowania młodych dziewcząt należących do internetowej subkultury pro-ana. Ukazuje ich cechy i zachowania anorektyczne – świadczące o nieprawidłowym stosunku do jedzenia i własnego ciała, a mogące prowadzić do rozwoju pełnoobjawowej anoreksji. Wiedza ta wydaje się szczególnie istotna dla klinicystów i badaczy zajmujących się zaburzeniami odżywania oraz pedagogów i psychologów pracujących z dorastającą młodzieżą.

Słowa kluczowe: anoreksja psychiczna, zachowana anorektyczne, blog pro-ana, internet

 
Abstract

This article presents the case of young girls who are members of pro-ana internet subculture. It aims to describe their character traits and anorectic behavior indicating an abnormal approach to eating and perception of their own body which may lead to developing full-symptom anorexia. This knowledge may be especially important for the clinicians and eating disorders specialists as well as pedagogues and psychologists working with adolescents.

Keywords: anorexia nervosa, anorexic behaviour, blog pro-ana, Internet


Name: 042 ETI_No_2_28_Motyle w sieci
Size: 298 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

RENATA STAŚKO
ORCID: 0000-0003-4984-4039, doktor, Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Wydział Matematyczno-Fizyczno-Techniczny, Zakład Dydaktyki Przedmiotów Technicznych i Informatycznych, Polska


Streszczenie

Artykuł analizuje zależność między socjalizacją, intensywnością korzystania z Facebooka a wynikami w nauce studentów. Dane empiryczne zebrano od 44 studentów, korzystając z kwestionariusza ankiety. Stwierdzono, że tylko jedna zmienna socjalizacyjna, tj. akceptacja społeczna, istotnie przewidywała intensywność korzystania z Facebooka, podczas gdy akulturacja nie była znacząca. Wyniki dowiodły również, że nie istnieje pozytywna zależność między wynikami studentów w nauce a intensywnością korzystania z Facebooka.

Słowa kluczowe: socjalizacja, akceptacja społeczna, akulturacja, Facebook, wyniki w nauce

 
Abstract

The article analyzes the relationship between socialization, the intensity of using Facebook, and student results. In addition, it also analyzes whether the intensity of Facebook use mediates between socialization and academic performance. Empirical data were collected from 44 students using the questionnaire. It was found that only one socialization variable, ie social acceptance, significantly predicted the intensity of using Facebook, while acculturation was not significant. The results also showed that there is no positive correlation between student results in learning and the intensity of Facebook use.

Keywords: socialization, social acceptance, acculturation, Facebook, academic performance


Name: 043 ETI_No_2_28_Socjalizacja, uzywanie Facebooka
Size: 284 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

KATARZYNA GOSPODAREK
ORCID: 0000-0002-4338-4249, magister inżynier, Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informatyki, Instytut Informatyki Teoretycznej i Stosowanej, Zakład Technik Multimedialnych, Modelowania i Symulacji Komputerowej, Polska


Streszczenie

Aktualnie, w tak zwanej erze cyfrowej, edukacja opierająca się na wykorzystaniu gier komputerowych (game-based learning – GBL) staje się coraz bardziej powszechna. Niniejsze opracowanie przedstawia przegląd rozwiązań wykorzystujących gry komputerowe w procesie poszerzania umiejętności programistycznych wśród dzieci i młodzieży. Szczególny nacisk położono na przedstawienie kluczowych zalet stosowania tego rodzaju programów w dydaktyce oraz ich wpływu na proces nauczania programowania.

Słowa kluczowe: nauczanie oparte na grach, serious games, wprowadzenie do programowania, nauka programowania

 
Abstract

Currently, in the so-called digital age, education based on the use of computer games (usually called game-based learning or GBL) is becoming more and more common.This paper presents an overview of solutions using computer games in the process of improving programming skills among children and young people. Particular emphasis was placed on presenting the key advantages of using such programs in teaching and their impact on the teaching process of programming.

Keywords: game based learning, serious games, introductory programming, learning programming


Name: 044 ETI_No_2_28_Zastosowanie gier
Size: 298 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

ANDRZEJ PASZKIEWICZ
ORCID: 0000-0001-7573-3856, doktor inżynier, Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza, Wydział Elektrotechniki i Informatyki, Zakład Systemów Złożonych, Polska  

JAN WĘGRZYN
Student, Politechnika Rzeszowska, Polska

ROBERT PĘKALA 
ORCID: 0000-0003-0530-0005, doktor, Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Jarosławiu, Instytut Inżynierii Technicznej, Polska


Streszczenie

W artykule zaprezentowano możliwości wykorzystania środowiska open source Scilab do projektowania oraz modelowania sieci komputerowych. Środowisko to może być alternatywą dla komercyjnych rozwiązań w zakresie symulacji protokołów i algorytmów wykorzystywanych w sieciach komputerowych.

Słowa kluczowe: Scilab, sieci komputerowe, projektowanie, modelowanie, open source

 
Abstract

The article presents the possibilities of using the Scilab open source environment for designing and modeling computer networks. This environment can be an alternative to commercial solutions in the field of simulation of protocols and algorithms used in computer networks.

Keywords: Scilab, computer networks, designing, modeling, open source


Name: 045 ETI_No_2_28_Możliwości zastosowania oprogramowania
Size: 618 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

TOMASZ PRAUZNER
ORCID: 0000-0002-8792-7794, doktor, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie,Instytut Techniki i Systemów Bezpieczeństwa, Polskaa 

MAŁGORZATA PRAUZNER
Magister inżynier, Szkoła Podstawowa nr 31 z Oddziałami Integracyjnymi, Częstochowa, Polsk

KACPER PRAUZNER
Warszawski Uniwersytet Medyczny w Warszawie, Polska


Streszczenie

W artykule przedstawiono wyniki badań encefalograficznych w zakresie aktywności pracy mózgu podczas procesu dydaktycznego. Głównym celem badań jest analiza aktywności poznawczej podczas uczenia się z wykorzystaniem symulacji komputerowych w kształceniu technicznym. Porównano aktywność poznawczą z uwzględnieniem wybranych czynników zakłócających w trakcie pracy ucznia na podstawie obserwacji częstotliwości fal pracy mózgu w badaniach QEEG.

Słowa kluczowe: efektywność dydaktyczna, programy symulacyjne, badania QEEG

 
Abstract

The article presents the results of encephalographic studies in the field of brain activity during the learning process. The main object of the researchis to analyze cognitive activity while learning using computer simulations in technical education. Cognitive activity was compared with selected confounders during student’s work based on observation of brain wave frequency in QEEG studies.

Keywords: didactic effectiveness, simulation programs, QEEG research


Name: 046 ETI_No_2_28_Aktywność pracy mózgu
Size: 405 KB
Format: PDF
License: CC BY-SA 4. 0

Name: 047 ETI_No_2_28_full text
Size: 4,78 MB
Format: PDF 
License: CC BY-SA 4. 0